Anavarzalı ünlü Romalı hekim Dioskorides, yazdığı tıp kitabında çok sayıda ilaç yapımını da açıklamıştır.

-Anavarza eteklerinde yetişen 'kaklaminos' bitkisinden şalgam ilacı yapılıyordu. Müslümanlar da aynı şalgamı ilaç olarak kullandılar.

Günümüzde bile otların ve çiçeklerin dilini anlayanların sayısı yok denecek kadar az olsa da Dioskorides'in kitabının sayfalarını araladığımızda bize yabancı olmayan görüntülerle karşılaşabiliriz.

Tarihi ismiyle Kilikya olarak bilinen günümüz Çukurova ve onu çevreleyen Torosdağlarında insan sağlığına hizmet eden önemli tarihi olaylar yaşandı. Kutsal kitaplarda da adı geçen Peygamber olduğu da ileri sürülen Lokman Hekim, ölümsüzlük ilacını Misis yöresindeki dağlardan topladığı çiçeklerden elde etti. Ve bir gün Misis köprüsü üzerinde koltuğunun altında kitabı olduğu halde yürürken karşısına Cebrail geldi:

-'Lokman, o kitapta neler yazıyor!' diye sordu. Lokman:

-'Ölümsüzlük ilacı da dahil bütün dertlere deva olacak ilaçların formülleri burada yazılı'..

Bu konuşmadan sonra Cebrail kanatlarını çarparak Lokman'ın elindeki kitabın suya düşmesine sebep oldu. Lokman'ın kitabı Ceyhan nehrinin azgın dalgaları arasında kaybolup gitti. Sonraki günlerde Lokman nehir kıyısında hep kitabını aradı. Sadece bir sayfasını buldu. O sayfada yazılı olanlar günümüze kadar insanoğlunun elde ettiği bütün ilaçların da kaynağıdır. 'Sadece ölümsüzlüğe çare olan ilaç' hiç bulunmamıştır.

Bir gün yolunuz Erzin ovasına düşerse ana yolun kıyısında 'Gözene' adı verilen birbiri ile bağlantılı uzayıp giden su kemerini görebilirsiniz. Bahsi geçen su kemeri Amanos (Gavur) dağlarından alınan suları tarihi İssos ovasındaki su kemerinden aşırarak Ayas (Yumurtalık) kentine su getiren tarihi eserdir. Uzunluğu ise 70 km'yi bulmaktadır. Bir dünya harikasıdır. Ayas şehir isminin temelinde de deniz kıyısında ve Amanos'tan kanal ile getirilen sularla çalışan hastanelerin bulunduğu, mikropların yaşamadığı tertemiz yer anlamındadır. Ayas; 'Aigaea, Hygiae, Hijyen' sözcüklerinden kaynaklanır. Günümüzde de mikroptan arındırma veya 'Hijyenik' sözlerinin kayağı bu sözcüktür. Ayas veya Yumurtalık şehri eski dere yatağı kıyısında hala Roma hamamları ve hastanelerin harabe haline gelmiş binaları görülür.

TİRŞİK VEYA ANDIRIN DOKTORU

Torosdağlarında özelikle şubat ve mart aylarında kaya diplerinde baş gösteren bir çeşit pancar olan ve Andırın yöresinde halkın yaygın olarak çorbasını yaptığı 'TİRŞİK' in mide ve bağırsakları temizleyen, koruyan güçlendiren mikroptan arındıran (antibiyotik) özelliğinde olduğunu herkes bilir. Tirşik'i bulan ve yüzyıllardan beri kullanan kimdir bilinmez ama sonuçta şifalı bir ilaç olan pancar veya tirşik'in şöhretini Çukurova ve Maraş yöresi insanı çok iyi bilir.

Adanalıların milli içkisi 'Şalgam'dır. Meyankökü'nün öz suyundan yalpan ve koyu kahverenginde olan Şalgamı da Adana şehir merkezinde GÖDE adında bir kişi yapar derler. Göde'nin şalgamı tarihi bir olaya da yansır.

2. Dünya savaşının en ateşli günlerinde İngiltere Başbakanı Winston Çörçil, İsmet İnönü ile görüşmek üzere Adana'ya gelir. Yenice tren istasyounda bir vagon'da 30 Ocak 1943 günü gerçekleşen görüşmede her iki ülke arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkiler gözden geçirilir. Ve öğle vaktinde ara verildiğinde sofraya Adana kebabı ile içecek olarak şalgam konur. Çörçil şalgamı çok beğenir. Ve ısrarla 'Bu içkinin formülünü veya patentini bize verebilir misiniz' telifini yapar. Şalgamcı GÖDE bu isteğe kesinlikle karşı çıkar kendi yaptığı şalgamın formülüne 'Devlet sırrı' olarak görür ve sahiplenir. Ancak şalgamın mideyi temizleyici ve güçlendirici vitamin özelliğini Anavarzalı Dioskorides 2 bin yıl önce öğrenmiş ve kitabında da yer vermiştir. Şalgam otu nun adını 'Kaklaminos olarak yazmıştır. Müslümanlar onun kitabını Türkçeye çevirirken 'ŞALGAM, lisanı Türki' açıklamasına yer vermişlerdir. Yani Türkçesi Şalgam anlamına gelen.

Aradan geçen 2 bin yıla rağmen Anavarzalı DİOSKORİDES'e saygının gereği olarak ismi Kozan şehir merkezindeki bir caddeye veya önemli bir tesise verilerek hatıraları yaşatılabilir.

1. Dioskorides'in tıp kitabında yer alan Şalgam