Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi Çocuk Acil Bilim Dalı Uzm. Dr. Tuğçe Çelik ve Uzm. Dr. Sinem Sarı Gökay yaptıkları ortak açıklamada, tüm dünyada yaygın olarak görülen enfeksiyon hastalıklarının başında akut ishalin geldiğini, dünyada her yıl ortalama 1,7 milyar ishal vakası görüldüğünü ve 5 yaşın altında ortalama 600 bin çocuğun ishal nedeniyle hayatını kaybettiğine dikkat çekti.

Gökay ve Çelik, akut ishalin çoğunlukla 0-5 yaş grubundaki çocuklarda rastlanan ve en sık ilk 2 yaş içerisinde çocuk ölümlerine sebep olabilen bir hastalık olduğunu belirterek, ishale bağlı ölümlerin sıklıkla su ve mineral kaybı nedeniyle gerçekleştiğini altını çizdi.
Öncelikle hastalığın tanımının yapılması gerektiğinin altını çizen Gökay ve Çelik, akut gastroenteritin mide ve bağırsakların enflamasyonu (iltihabı) olduğunu, hastalıkta ise ana bulgunun ishalle gerçekleştiğini ifade etti. Hastalığın 24 saat içinde üçten fazla, ya da anne sütü ile beslenen bebeklerde her zamankinden daha sık ve daha sulu dışkılama ishal olarak tanımlandığını dile getiren Gökay ve Çelik, ishalle birlikte çocuklarda bulantı, kusma, karın ağrısı ve ateş görülebildiğini vurguladı.

HASTALIĞA NELER NEDEN OLUR VE NASIL BULAŞIR?
Hastalığın nasıl bulaştığı konusunda da bilgi veren doktorlar Gökay ve Çelik, şunları kaydetti: "Mevsimsel olarak özellikle sonbahar ve kış aylarında bazı virüsler sindirim sistemini etkileyerek gastroenterite neden olmaktadır. Virüsler dışında daha az sıklıkta bakteri ve parazitler de ishal nedenlerindendir. Gastroenterit, etkeni içeren dışkı ile bulaşmış olan yiyeceklerin yenilmesi veya su-içeceklerin içilmesiyle, etkenle temas etmiş kirli ellerin ağza götürülmesi ile bulaşır. İlk 6 ayda anne sütü ile beslenmeme, biberon ve emziğin mikroplarla çabuk bulaşması, besinlerin uygun şekilde hazırlanmaması ve saklanmaması, uygun olmayan su kullanımı, kötü hijyen (özellikle kanalizasyon sisteminin bulunmaması), kişiye ait bağışıklık sisteminin zayıf olması gibi bazı risk faktörleri ishal gelişimini kolaylaştırmaktadır."

Çocuk 1 yaşın altındaysa, çok fazla sayıda ve miktarda dışkılıyorsa, yeterli sıvı alımı yoksa ve çocuğun su kaybı belirtileri (gözyaşı olmaması, gözlerin içe çökük olması, cildin kuru ve buruşuk olması, tükürüğün azalması) varsa, sıvı ve besin alımını engelleyen tekrarlayan kusmaları varsa, dışkıda kan gördüyseniz, idrar çıkışının belirgin azalması gibi durumlarda ve ishal süresi 2 haftayı aştıysa sağlık kuruluşlarından mutlaka yardım alınması gerektiğini belirten Gökay ve Çelik, panikle de hareket edilmemesi uyarısında bulundu.

İshalin düzgün tedavi ve yeterli sıvı alımı/beslenme yapılamadığı takdirde ölümle sonuçlanabilen ciddi bir durum olmasına rağmen önlenebilir bir hastalık olduğunu hatırlatan Gökay ve Çelik, bu nedenle çocukların beslenmesinde ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmesi, anne sütü almayan bebeklerde mamanın biberonla değil kaşık ile verilmesi, beklemiş-bayat yiyecek verilmemesi, sebze ve meyvelerin yenilmeden önce temiz su ile yıkanması, içme suyunun temiz olması, tuvalet temizliği, hem çocuğu besleyen kişinin hem de çocuğun el temizliğine dikkat edilmesi gibi basit önlemlerle çocukların ishalden korunabilineceğini belirtti.